İmalat sanayisinde veya herhangi bir hobi işinde sık kullanılan ekipmanlardan birisi de mengenelerdir. Mengene nedir sorusuna cevap olarak, herhangi bir cismi sıkmak veya üzerinde işlem yapabilmek amacıyla titreşimsiz bir şekilde tutmaya yarayan ekipmana mengene denir.
Günümüzde mengenelerin bir çok farklı çeşidi vardır. Sırasıyla bu mengene çeşitleri nelerdir öğrenelim...
Yukarıda resimde yer alan mengene hemen hemen bir çok yerde karşımıza çıkabilen mengene türlerinden birisidir. Bu tür bir mengeneyi ister evinizde, garajınızda hobi işlerinizi yaparken kullanılın, isterseniz de iş yerinizde sıkma veya herhangi bir malzeme üzerinde işçilik yapma için kullanabilirsiniz.
Mengenelerin bir çok kullanım yeri vardır, yukarıda verdiğimiz mengeneler ise daha çok metal işleme sanayinde kullanılan masa tipi mengenelerdir. Bu tür mengeneler iş parçalarını sıkıca tutabilir ve üzerinde delme, zımparalama veya herhangi bir işleme yapabilirsiniz.
Her ne kadar günümüzde mengene dediğimiz de yukarıda verdiğim ilk iki örnekte ki mengene akla gelse de, imalat sanayisinde kullanılan bir mengene türü var ki belki de en çok satılan mengene türlerinden biri olmaktadır.
Cnc freze mengenesi yada 5 eksen mengene olarak tabir edilen bu mengeneler, cnc işleme tezgahlarında iş parçasını sıkıca tutmak ve işleme tezgahında işlenecek malzemenin 5 yüzeyini de işlemesine izin verecek şekilde hassas sıkma yapmaya yarayan mengenelerdir.
Doğru mengene tercihi nasıl yapılır?
Doğru mengeneyi seçebilmeniz için bazı basit kriterlere cevap vermeniz yeterli olacaktır bu kriterler sırasıyla;
- Mengenenin boğaz derinliği
Alacağınız mengenenin boğaz derinliği size nasıl bir mengeneye ihtiyaç duyacağınız hakkında önemli bilgiler verecektir. Mengeneyi sonuna kadar açtıktan sonra elde edilen açıklığa boğaz derinliği denmektedir ve bu boğaz derinliği ne kadar büyük ise işleyebileceğiniz yada sıkıştırma yapabileceğiniz parçalar o denli büyük olacaktır. Sonuç olarak boğaz derinliği alacağınız mengenenin fiyatını da arttıracak yada azaltacak türde bir bilgidir.
- Mengenenin çene genişliği
Mengenelerin çene genişliği işlem yapacağınız parça ile temasta olduğu yüzeyin genişliği demektir. Yapacağınız işleme göre nasıl bir tutma yüzeyi gerekiyorsa o tipte bir mengene almak faydanıza olacaktır. Geniş çeneye sahip mengene ile dar bir çeneye sahip mengene arasında en temel fark, işlem yapacağınız nesnelerin farklı olmasıdır.
- Mengene kullanım sıklığı
Mengene seçimi yaparken bilinmesi gereken son bilgilerden birisi de ne sıklıkta kullanacağınızdır. Eğer çok sık sökme ve takma işlemi yapacaksanız o zaman daha komplike ve yarı otomatik mengeneleri seçmeniz size faydalı olacaktır. Günümüzde hidrolik, pnömatik ve hidromekanik gibi bir çok mengene türü bulunmakta. Bu tür mengenelerin açılma ve kapanmaları otomatik düzenekler ile de sağlanabilmesi sayesinde çok sayıda iş parçası işleyebilmeniz mümkün olmaktadır.
Görüldüğü gibi bir çok mengene türü var, biz bu yazıda 5 eksen olarak tabir edilen mengene türlerinden değil daha çok basit usül de kullanabileceğiniz mengene türlerine odaklandık. Sormak istediğiniz bir konu olursa yazımızın altına yorum olarak bizlere iletebilirsiniz.
Görsel Kaynaklar:
